Әнуар Жақсығалиұлы Дербісалин 90 жыл

Қазақстан Республикасы  Ұлттық ғылым академиясының корреспондент мүшесі, филология ғылымдарының докторы, профессор Әнуар Жақсығалиұлы Дербісәлин 1929 жылы 18 ақпанда Ақтөбе облысы, Ойыл ауданының Қызылжар ауылында дүниеге келген. Ақтөбеде Байғанин атындағы мұғалімдер институтының  Орыс тілі мен әдебиеті факультетін және Алматыдағы Абай атындағы педагогикалық институтты үздік бітіргеннен кейін өз мамандығы бойынша мұғалімдік қызмет атқарды.

1951-1954  жылдары Қазақ ССР Ғылым академиясының Тіл және әдебиет институтының аспирантурасында оқып, көп ұзамай «Ыбырай Алтынсариннің әдеби мұрасы» деген тақырыпта кандидаттық диссертация қорғады. Араға біраз жыл салып 1969 жылы «Қазақтың Октябрь алдындағы демократияшыл әдебиетінің даму жолдары» тақырыбында докторлық диссертация қорғады. Ғалымның отыз жылдай өмірі ҚР Ғылым академиясының  М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты шаңырағында өтті. Ол бірнеше монография мен көптеген ғылыми мақалалардың авторы. 1983 жылы ҚР ғылым академиясының корреспондент мүшесі болып сайланды. Ә.Дербісәлин ғылыми ортаға, зиялы қауымға Ыбырай Алтынсарин мұрасын  түбегейлі зерттеген ғалым ретінде танылды. Жазушы өмірі мен қызметін зерттеген еңбектері әр жылдары орыс, қазақ тілдерінде жарық көрді.

Ә.Ж. Дербісәлин республикалық білім беру, ғылыми кадрлар даярлау саласына да көп еңбек сіңірді. Ол көптеген ғылыми кітаптардың жауапты редакторы, 6 томдық академиялық «Қазақ әдебиеті тарихы» еңбегінің, 12 томдық  Қазақ совет энциклопедиясының негізгі авторларының бірі болды.

2019 жылдың 22 ақпанында ҚР Білім және ғылым министрлігі М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты мен Орталық ғылыми кітапханасының ұйымдастыруымен әдебиеттанушы ғалымның туғанына 90 жыл толуына арналған «Әдебиеттанушы-ғалым Әнуәр Дербісәлиннің ғылыми мұрасы рухани жаңғыру контексінде» атты Халықаралық ғылыми-теориялық конференция өтті. Осы мерейтойлық іс-шараға арнап Орталық ғылыми кітапхана ғалым еңбектерінен кітап көрмесін ұйымдастырды. Көрмеден ғалымның азаматтық болмысы мен ғалымдық парасаты туралы жазылған естеліктер, замандастарымен бірге түскен суреттерін, ғылыми еңбектерін көріп таныса аласыздар. Аталған іс-шараға ғалымдар, өнер қайраткерлері, Ақтөбе облысы Ойыл ауданындағы ғалым есімімен аталатын мектептен қонақтар қатысып өз естеліктерін жеткізді.

ИВИС компаниясының электрондық ресурстары

«Ғылым ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасында Ресейдің ИВИС компаниясының электрондық ресурстары мәліметтер базасының таныстырылымы өтті.

Компания (ИВИС) электронды ресурстар нарығында Ресей мен ТМД елдерінің ғылыми журналдарының электронды нұсқаларына, соның ішінде әлеуметтік ғылымдар мен гуманитарлық ғылымдар, биология, физика, медицина, химия, ауыл шаруашылығы және т.б. сияқты жарияланымдарды қоса алғанда, 25 жыл бойы жұмыс істейді. АҚШ, Қытай, Тайвань, Жапонияның ақпараттық ресурстарын (кітаптар, ғылыми басылымдар, статистикалық басылымдар, баспасөз) пайдалануға мүмкіндік жасайды.

Таныстырылымды ИВИС компаниясының сату және маркетинг жөніндегі директоры Дмитрий Ушанов жүргізді. Іс-шараға Абай атындағы ҚҰПУ, Қ.И.Сәтбаев атындағы геология институты, сейсмология, зоология, ионосфера институттары, Ө.Ө. Оспанов атындағы топырақтану және агрохимия институты, Орталық ғылыми кітапхана қызметкерлері және т.б. қатысты.

Қазақстан Республикасы Премьер-министрі Бақытжан Сағынтаев Алматы қаласына іс-сапары барысында «Ғылым Ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасында болып қайтты

21 желтоқсан күні Қазақстан Республикасы Премьер-министрі Бақытжан Әбдірұлы Сағынтаев Алматы қаласына іс-сапары барысында «Ғылым Ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасында сонау ғасырлар қойнауынан сақталып келе жатқан, тарихы терең, сирек кітаптар көрмесін көріп өзінің оң бағасын берді. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрі Ерлан Кенжеғалиұлы Сағадиев пен Алматы қаласының әкімі Бауыржан Байбекте көрменің таныстырылуында болды.

Мәлике Ғұмарованың туғанына 100 жыл толуына арналған дөңгелек үстел өткізілді

ҚР БҒМ М.О. Әуезов атынд. Әдебиет және өнер институты және "Ғылым ордасы" РМК Орталық ғылыми кітапханасы әдебиет тарихын зерттеуші, фольклортанушы, текстолог - маман, филология ғылымдарының кандидаты Мәлике Ғұмарованың туғанына 100 жыл толуына арналған дөңгелек үстел өткізді. Дөңгелек үстел қонақтары Мәлике Ғұмаровамен бірге жұмыс істеген қолжазбатанушы ғалым Мақсұт Шафиғи мен Жұмат Тілепов өздерінің ыстық естеліктерімен бөлісті. Дөңгелек үстел барысында Орал қаласындағы университетпен онлайн-байланыс арқылы баяндамалар тындалды. Мəлике Ғұмарқызы Ғұмарованың туғанына 100 жыл толуына орай ғалымның еңбектерінен кітап көрмесі қойылды. Көрмемен Орталық ғылыми кітапхананың «Сирек кітаптар, қолжазбалар жəне ұлттық əдебиеті» бөлімінің оқырмандар залынан 29 желтоқсанға дейін таныса аласыздар.

Мəлике Ғұмарқызы Ғұмарова (1918, Орал облысы, Орда қаласы - 1994, Алматы) - фольклортанушы, текстолог ғалым, филология ғылымдарының кандидаты (1953). 1943-1987 жылдары Қаз. ССР ҒА-ның Тіл жəне əдебиет институтының Текстология, қолжазба бөліміне жұмыс істеген. Жамбыл шығармаларын жинаған, Көрұғлы, Қамбарт.б. батырлық жырын құрастырған. "Қазақ қолжазбаларының ғылыми сипаттамасына" батырлық, ғашықтық жырларға сипаттама жазды. "Қамбар батыр", "Қызжібек" жырларының ғылыми басылымын дайындады. Халық ақындарының өлеңдерімен айтыстарын жинады. Ғылым Ордасы ОҒК жəне ƏӨИ Қолжазба қорларындағы сирек қолжазбаларды жүйеледі. 

МҰСА ШОРМАНОВ. ТАРИХИ ШЫНДЫҚ. ҚҰЖАТТАР СӨЙЛЕЙДІ. ТҰЛҒАЛАР ТАҒЫЛЫМЫ

Сирек кездесетін кітаптар, қолжазбалар және ұлттық әдебиет бөлімінің бастығы

Абикова Гүлшат Мәсәлімқызының "Халық арнасына" берген сұхбаты

Халықаралық балаларды қорғау күні

1-маусым күні Орталық ғылыми кітапхананың ұйымдастыруымен Халықаралық балаларды қорғау мерекесі аталып өтті. Мерекелік бағдарлама аясында балалар кітапханаға экскурсия жасап, «Ғылым ордасы» РМК "Археология", "Табиғат" мұражайларын аралады және "Фердинанд" мультфильмін тамашалады. Сонымен қатар, бүлдіршіндер Астана қаласының 20 жылдығына орай ұйымдастырылған "Астана- жас қала" тақырыбындағы сурет салу байқауына қатысты. Балаларға естелік сыйлықтар берілді.

«ҚАЗАҚ» ГАЗЕТІ – 1915 ЖЫЛ»

«Ғылым ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасында Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2015-2017 жж. гранттық жобасымен шығарылған «ҚАЗАҚ» ГАЗЕТІ – 1915 ЖЫЛ» жинағының тұсау кесер рәсімі және «Қазақ» газетінің 105 жылдығына орай «ҚАЗАҚ» ГАЗЕТІ ҰЛТТЫҚ РУХ ҮНІ» атты дөңгелек үстел өтті.

Іс-шараға еліміздің ғалымдары мен зерттеушілері қатысып, өз пікірлерін білдіріп, құттықтауларын жеткізді. ҚР БҒМ ҒК «Ғылым ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасының меңгерушісі Қаймақбаева Қарлығаш Ескендірқызы ісшараны ашып, жаңа басылымның тұсаукесер рәсімі өтті. Одан соң кітап авторы ҚазҰАУ-дың профессоры, т.ғ.д. Светлана Одепқызы Смағұлованың «Ұлт шамшырағы – «Қазақ» газеті» атты баяндамасы тыңдалды.

Аталмыш шара қонақтары Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық университетінің профессоры, ҚР ҰҒА академигіМ.Қ. Қойгелдиев, «Арыс» қорының президенті, ф.ғ.д.Ғ.Қ.Әнес, «Ақ жол» демократиялық партиясы мүшесі Қ.Ж. Иса, «Әділет» тарихи-ағарту қоғамының төрағасының орынбасары, т.ғ.к. Бейбіт Қойшыбай, филол.ғ.д., профессор Шерубай Құрманбайұлы, Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық университетінің профессоры, т.ғ.д. Б.О.Жангуттин, ҚазҰАУ, «Рухани жаңғыру» гуманитарлық орталығының жетекшісі ғылыми қызметкері, т.ғ.к. Н.Ә.Атығаев, Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының жетекші ғылыми қызметкері, т.ғ.к. З.М. Төленова, Қазақстан тарихы және Қазақстан халықтарының мәдениеті» кафедрасының меңгерушісі, т.ғ.к., профессор Д.И.Салқынбек Орталық ғылыми кітапханада сақтаулы, Кешегі қилы кезеңде ақиқат пен әділдіктің төрешісі болған Қазақ газетінің қазіргі әріпке түсіріліп аударылу жұмыстары, зерттелуі, жарияланған мақалаларды заман талабына сай ғылыми сараптау және сандық қалыпқа түсіру мәселелерін талқыға салып, осы тақырыптар төңірегінде пікір алмасты. Шараның құрметті қонағы ғалым, заң ғ.д., профессор, ҚР Ұлттық ғылым академиясының Академигі Сұлтан Сартайұлы Сартаев жаңа басылымға байланысты пікірін білдіріп, соңында отырған жастарға батасын берді. Осы кітаптардың тұсаукесеріне арнайы қонақ болып құттықтап келген ғалымдарымызға да үлкен рақметімізді айтамыз.

МӘШҺҮР ЖҮСІП КӨПЕЕВТІҢ ҚОЛЖАЗБАЛАРЫ СЫР ШЕРТЕДІ - ТҰЛҒАЛАР ТАҒЫЛЫМЫ (Халық арнасында)

Тұлғалар тағылымы

Ұлттық жаңғыру және жаңа заман әдебиетінің көркемдік поэтикасы

2018 жылдың 16 ақпанында М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты және «Ғылым ордасы» РМК Орталық ғылыми кітапханасының ұйымдастыруымен әдебиеттанушы-ғалым, сыншы, шежіреші, ҚР ҰҒА Ш.Ш. Уалиханов атындағы сыйлықтың лауреаты, филология ғылымдарының докторы, профессор Әбділхамит Қуанұлы Нарымбетовтың 90 жылдық торқалы тойына арналған «Рухани жаңғыру және жаңа заман әдебиетінің көркемдік поэтикасы» атты Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция өтті.

Толығырақ: Ұлттық жаңғыру және жаңа заман әдебиетінің көркемдік поэтикасы

Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру

Мемлекет басшысының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласы

«Мұхтар Әуезов әлемі және рухани жаңғыру» атты Халықаралық ғылыми симпозиум  

«Қазақстанда латын әліпбиінің енгізілуі: ұлттық бірегейлік пен рухани жаңғырудың негізі»

 Л. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде "Рухани жаңғыру" атты көрмесі

EXPO 2017

АСТАНА ЖӘНЕ ЭКСПО – 2017

 Әлемнің жүздеген елінен миллиондаған қонақтар қатысатын Халықаралық мамандандырылған көрменің  Қазақстанда өтуі еліміз үшін өте үлкен жетістік. ЭКСПО – 2017 көрмесі – Тәуелсіз Қазақстанның ең көлемді жобасы, бұл Халықаралық көрме – білімге, инновациялық технологияларды тиімді пайдалануға, идеяларымен алмасуға және ынтымақтастықты дамытуға бағытталған әлемдік көлемдегі іс-шара. ЕХРО – 2017 «Болашақтың энергиясы» көрмесі ең үздік әлемдік энергия көздерін пайдаланудағы ғылыми жетістіктерді, жаңа технологияларды көрсетуге мүмкіндік беретін орын.

«Болашақ энергиясы» атты ЭКСПО – 2017 көрмесінің ашылу салтанатына орай «Ғылым ордасы» Орталық ғылыми кітапханасы «Астана  және ЭКСПО» атты кітап көрмесін ұйымдастырды. Көрмеге Елордасы Астана туралы еңбектер және көрменің ашылу салтанатына арналған дайындықтар туралы көптеген мерзімді басылымдар қойылды.

100 ЖЫЛ - ХАЛИФА АЛТАЙ

Халифа Алтай 1917 жылы 25 желтоқсан Шығыс Түркістанның Алтай өңірінің Шіңгіл ауданында дүниеге келген дін және қоғам қайраткері, жазушы, халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты.

Алғаш сауатын ауыл молдасынан ашқан. 1933 - 1938 жылдары Қытайдағы қуғын-сүргінге байланысты ел-жұрты Баркөл, Гансу, Цинхай аймағына қоныс аударған. 1940 жылы Халифа Алтай және Елісхан, Зайып бастауымен бірнеше мың адам Тибет арқылы Үндістанға барып, 1941 жылы Кашмир өлкесінде тұрақтады. Одан кейінгі өмірі Үндістан мен Пәкістанда өтіп, осында арабша, урдуша білім алған. 1951 жылы Пешавар қаласында Қытайдан көшіп келген қазақтар қоғамы құрылып, сонда жауапты хатшы болды.

Толығырақ: 100 ЖЫЛ - ХАЛИФА АЛТАЙ

АЛАШ ҚОЗҒАЛЫСЫНА - 100 ЖЫЛ!

 (https://youtu.be/spQELlweqCI)

  АЛАШ Ұлттық-демократиялық партиясының құрылғанына 100 жыл

Алаш партиясы мүшелері Алаш құрамында барынша көпшілігі болған. Тарихты халық жасағанымен, қоғамның тарихи даму заңдылықтарын реттеп отыратын заңдар мен құқықтық құжаттарды, саяси-құқықтық доктриналарды нақты тұлғалар жүзеге асыратыны белгілі, осы салада мемлекеттік тілдің де атқарар қызметі зор.

Толығырақ: АЛАШ ҚОЗҒАЛЫСЫНА - 100 ЖЫЛ!

«Алаш ұлттық-демократиялық партиясының құрылғанына 100 жыл»

      «Алаш» қозғалысының 100 жылдығына орай «Ғылым ордасы» РМК Орталық ғылыми  кітапханасында «Алаш ұлттық-демократиялық партиясының құрылғанына 100 жыл» атты кітап көрмесі ұйымдастырылды. Кітап көрмесіне  Алаш қозғалысына қатысты  ғылыми-зерттеулер, энциклопедиялар  және Алаш арыстары туралы әдебиеттер қойылды.

• Көрмеге қойылған әдебиеттер

Дінмұхамед Қонаевтың туылғанына 105 жыл

Дінмұхамед (Димаш) Ахметұлы Қонаев (1912—1993) — аса көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, үш мәрте Социалистік еңбек ері, Қазақ КСР Ғылым академиясының академигі, техника ғылымдарының докторы.

1912 жылы 12 қаңтарда Верный (қазіргі Алматы) қаласында, қызметкердің отбасында өмірге келген.

Әкесі Меңліахмет Жұмабайұлы 1886 жылы туған. Алматы облысында ауылшаруашылық, сауда мекемелерінде жұмыскер болып істеген. Қазақ, орыс тілдерінде жаза, оқи білетін сауатты болған. Анасы, Зәуре Баирқызы (1888 жылы Шелек (бұрынғы атауы Чилик) Чилик ауданында (қазіргі Алматы облысы) туған) үй шаруасында бала тәрбиесімен айналысқан.

1930 жылы – Алматыдағы №14 орта мектепті бітіргеннен кейін, 1931-1936 жылдары - Қазақстан Өлкелік комсомол комитеті Дінмұхамед Қонаевты Мәскеудің Түсті металл институтына оқуға жібереді.

Толығырақ: Дінмұхамед Қонаевтың туылғанына 105 жыл