Қазақстанның ғарыш саласы – бұл еліміздің ғылыми жетістіктері мен халықаралық аренадағы беделінің негізі болып табылатын сала. Бұл салада ең маңызды тұлғалардың бірі – Талғат Мұсабаев, Қазақстанның алғашқы ғарышкері, ғарышқа ұшқан тұңғыш қазақ. Оның ғарышқа сапары тек Қазақстан үшін ғана емес, бүкіл ТМД мемлекеттері үшін үлкен тарихи оқиға болды. Талғат Мұсабаевтың ғарышқа ұшуы мен оның ғарыштық бағдарламаның дамуына қосқан үлесі қазақ халқының тарихи мұрасына айналды.
Талғат Мұсабаев 1994 жылы 50-ші жылдары ұшқыш-космонавт ретінде ғарышқа сапар шекті. Ол ғарышқа алғаш рет "Союз ТМ-19" кемесімен ұшты, осы уақытта ол Ресейдің ғарышкерлерімен бірге қызмет етті. Мұсабаевтың ғарышқа ұшуы көптеген қазақстандықтар үшін үлкен мақтаныш болды, өйткені ол қазақ ұлтының ғарышқа сапар шеккен алғашқы өкілі болды. Оның ғарыштағы ұшуы тек қазақстандық ғарыш бағдарламасының бастауын емес, сонымен қатар ғарыштық зерттеулер мен ғылымның дамуындағы маңызды қадам болды.
Қазақстанның ғарыш бағдарламасы 1991 жылы ел тәуелсіздігін алғаннан кейін қарқынды дамуды бастады. Елдің ғарыш саласындағы алғашқы қадамдары Совет Одағының ғарыштық инфрақұрылымының негізінде қаланды. Сол кездегі ең маңызды жетістіктердің бірі – Байқоңыр ғарыш айлағының Қазақстанға берілуі болды. Байқоңыр ғарыш айлағы әлемдегі ең ірі және ең маңызды ғарыш айлақтарының бірі ретінде есептеледі. Бұл айлақ Қазақстанның ғарыштық бағдарламасының дамуына зор мүмкіндік ашты.
1990-шы жылдардың ортасында Қазақстан ғарыш бағдарламасының дамуын жаңадан бастады. Талғат Мұсабаевтың ғарышқа ұшуы осы саладағы алғашқы маңызды қадамдардың бірі болды. Бұл ұшу Қазақстанның ғарыштық бағдарламасына әлемдік деңгейде назар аударуға мүмкіндік берді. Ғарышқа ұшқаннан кейін Талғат Мұсабаев ғарыштан қазақстандық ғылымның және технологиялардың дамуын насихаттауға үлес қосты. Оның ғарышқа ұшуын қолдаған Қазақстанның ғарыш саласының мамандары мен ғалымдары бұл оқиғаны тарихи оқиға ретінде қабылдады.
Талғат Мұсабаевтың ғарышқа сапары Қазақстанның ғарыш саласының дамуында маңызды рөл атқарды. Оның ғарышқа ұшуы тек қазақстандықтардың ғана емес, бүкіл ТМД елдерінің ғарыштық бағдарламаларын дамытуға септігін тигізді. Мұсабаев ғарышқа ұшқаннан кейін Қазақстан ғарыштық зерттеулер мен ғылыми жобалар бойынша халықаралық ынтымақтастықты белсенді түрде жалғастырды.
Талғат Мұсабаевтың ғарыштағы қызметі мен ғылыми зерттеулері Қазақстанның ғарыштық бағдарламасына үлкен серпіліс әкелді. Оның жеке тәжірибесі мен білімі елімізде ғарыштық ғылым мен білімнің дамуына ықпал етті. Талғат Мұсабаев Қазақстанның ғарыштық бағдарламасын халықаралық деңгейде танытуда маңызды рөл атқарды. Оның қызметі ғарыштық зерттеулер мен технологияларды дамытуға бағытталған жобаларды жүзеге асыруға мүмкіндік берді.
Қазақстанның ғарыштық бағдарламасы қазіргі уақытта көптеген жетістіктерге қол жеткізді. Байқоңыр ғарыш айлағының елімізге тиесілі болуы мен оның әлемдік ғарыштық жобаларға қатысуы Қазақстанның ғарыштық саясатындағы негізгі элементтер болып табылады. Қазақстан ғарыш саласындағы маңызды халықаралық серіктестермен тығыз байланыста жұмыс істейді, соның ішінде Ресей, АҚШ, Қытай сияқты елдермен әріптестік байланыстары ерекше.
Қазақстанның ғарыштық бағдарламасының болашағы туралы айтқанда, Талғат Мұсабаевтың ғарышқа ұшқаннан кейінгі көптеген жобалары мен идеялары бүгінгі таңда жүзеге асырылып жатыр. Қазақстанның ғарыштық зерттеулер мен технологияларды дамытудағы басты мақсаттарының бірі – елімізді ғарыштық зерттеулер мен ғылымдағы жетекші мемлекеттердің қатарынан көру. Елдегі ғарыштық бағдарламаның дамуы ғылым мен білімді алға жылжытумен қатар, еліміз үшін экономикалық тұрғыда да маңызды нәтижелер әкеледі.
Талғат Мұсабаевтың ғарышқа ұшуы және оның ғарыштық бағдарламаның дамуына қосқан үлесі Қазақстан тарихында ерекше орын алады. Оның ұшуы тек қазақстандықтардың ғана емес, бүкіл әлемнің ғарышқа деген қызығушылығын арттырды. Қазақстанның ғарыштық бағдарламасы өзінің дамуы мен жетістіктеріне қарай жаңа бағыттарды ұсынады. Талғат Мұсабаевтың ғарышқа сапарының тарихи маңызы зор, және оның ғарыштық бағдарламаның дамуына қосқан үлесі бүгінгі күнге дейін өз әсерін тигізіп келеді. Қазақстанның ғарыштық саласы одан әрі өркендей береді, бұл тек еліміздің ғылым мен білімінің ғана емес, сонымен қатар халықаралық деңгейде беделінің де артуына ықпал етеді.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ПРЕЗИДЕНТІ
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қазақстан халқына Жолдауы